Συνέντευξη στην Xanthinews του ορθοπαιδικού ιατρού κ. Ζίαντ Μπάχας

Τι είναι οστεοπόρωση

Συνομιλήσαμε με τον ορθοπαιδικό χειρούργο ιατρό κ. Ζίαντ Μπάχας για το θέμα της οστεοπόρωσης και μας έδωσε κατατοπιστικές απαντήσεις για το θέμα που απασχολεί πολλές γυναίκες. Ο ιατρός κ. Μπάχας τελείωσε την Ιατρική σχολή στο πανεπιστήμιο NIS και Βελιγράδι στην Σερβία.

Xanthinews: Γιατρέ, σας ευχαριστούμε για την ανταπόκριση σας θα θέλαμε να σας ρωτήσουμε, ακούμε συνεχώς για την οστεοπόρωση και τα προβλήματα που δημιουργεί.

Τι είναι οστεοπόρωση;

Ζίαντ Μπάχας: Η οστεοπόρωση είναι μια νόσος που χαρακτηρίζεται από χαμηλή οστική μάζα του οστού που οδηγεί σε αυξημένη ευθραυστότητα και συνεπώς σε αυξημένο κίνδυνο κατάγματος. Η οστεοπόρωση λοιπόν είναι μία πάθηση που επιταχύνει τη φυσική απώλεια της οστικής μάζας που συνοδεύει την ηλικία ωσότου ο σκελετός γίνει τόσο πορώδης και εύθραυστος, ώστε τα οστά του να παθαίνουν κατάγματα με το παραμικρό ζόρισμα όταν λόγου χάρη σηκώσει κάποιος ένα βαρύ αντικείμενο ή και αυτόματα κατάγματα χωρίς να υπάρχει δηλαδή εξωτερικό ζόρισμα και τραυματισμός. Τα κατάγματα εκδηλώνονται κυρίως στους σπονδύλους, στον καρπό, στην κεφαλή του μηριαίου. Τα κατάγματα των σπονδύλων μπορεί να συμβούν ξαφνικά από απλή μετατόπιση του βάρους του σώματος στη σπονδυλική στήλη ή στο μηρό. Προξενεί την «άσχημη» και συχνά οδυνηρή «καμπούρα της γηραιάς κυρίας» που εμφανίζεται σε πολλές ηλικιωμένες γυναίκες.

Xanthinews: Ποιοι άνθρωποι εμφανίζουν οστεοπόρωση;

Ζίαντ Μπάχας: Θα ήθελα να πω ότι είναι σχεδόν όλοι οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας. Οι γυναίκες στα πρώτα 10 χρόνια μετά την εμμηνόπαυση. Επίσης οι άνθρωποι που έκαναν παρατεταμένη χρήση κάποιων φαρμάκων. Όποιοι υποχρεωτικά περνούν μεγάλες περιόδους ακινησίας και από αχρησία μελών του σώματος.  Όποιοι πάσχουν από κάποιες παθήσεις των ενδοκρινών αδένων. Και τέλος ένας παράγοντας είναι και η κατάχρηση καπνίσματος και αλκοόλ.

Xanthinews: Πώς αντιλαμβάνεται κανείς την οστεοπόρωση;

Ζίαντ Μπάχας: Συχνά, εντελώς τυχαία ύστερα από μια ακτινογραφία του σκελετού για άλλους λόγους. Μερικές φορές, η αρχή φαίνεται από ένα κάταγμα. Συχνά, το μοναδικό σύμπτωμα είναι ο πόνος στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης που εμφανίζεται μετά από ορθοστασία και υποχωρεί γρήγορα όταν ξαπλώσουμε.

Xanthinews: Πώς γίνεται η διάγνωση της οστεοπόρωσης;

Υπάρχουν αρκετές μέθοδοι μέτρησης οστικής μάζας. Στο ιατρείο μου διαθέτω ανώδυνο και χωρίς ακτινοβολία ειδικό μηχάνημα μέτρησης οστικής μάζας. Υπάρχουν και άλλοι τρόποι μέτρησης όπως το DEXA , η απλή ακτινογραφία, βιοχημικοί έλεγχοι και το ιστορικό του ασθενούς.

Xanthinews: Τι συμπτώματα έχει η οστεοπόρωση;

Ζίαντ Μπάχας: Η οστεοπόρωση είναι μια νόσος που χρειάζεται πολλά χρόνια από την έναρξή της για να αρχίσει να ενοχλεί συστηματικά τον ασθενή και να τον υποχρεώσει να προστρέξει στο γιατρό. Χαρακτηρίζεται από δύο φάσεις κλινικών εκδηλώσεων. Την οξεία φάση που επισυμβαίνει κατά τη διάρκεια σημαντικού αυτόματου ή προκλητού κατάγματος και τη χρόνια φάση που αφορά τα μεσοδιαστήματα των οξέων φάσεων.

Η χρόνια φάση μπορεί να διαρκέσει χρόνια. Χαρακτηρίζεται από επιμόνους πόνους στην περιοχή της θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης και ραχιαλγία. Ο ασθενής ανακουφίζεται μόνο ξαπλωμένος, οποιαδήποτε άλλη θέση αυξάνει τα ενοχλήματά του. Βαθμιαία επειδή το άτομο χάνει το ύψος της σπονδυλικής στήλης του μειώνεται τόσο το εύρος της θωρακικής όσο και της κοιλιακής κοιλότητας με αποτέλεσμα προοδευτική δύσπνοια και αίσθημα πληρότητας μετά από λήψη μικράς ποσότητας φαγητού. Η κοιλία προεξέχει και οι παχιές δερματικές ρυτίδες εμφανίζονται στην περιοχή των πλευρών και της λεκάνης.

Στην οξεία φάση αιφνίδια και κατά τη διάρκεια των συνήθων ασχολιών του το οστεοπορωτικό άτομο αισθάνεται ένα ισχυρό πόνο στην περιοχή της θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης ή στην ανώτερη οσφυϊκή μοίρα. Ο πόνος τον αναγκάζει να ξαπλώσει ακίνητος, μια και η στάση αυτή είναι η μόνη που ανακουφίζει. Ο βήχας και το φτέρνισμα προκαλούν έξαρση του πόνου του.

Η οξεία αυτή κατάσταση διατηρείται για 10-15 ημέρες και μετά αρχίζει βαθμιαία να υποχωρεί. Πλήρης υποχώρηση των συμπτωμάτων μπορεί να απαιτήσει αρκετούς μήνες.

Αλλά κατάγματα που μπορούν να συμβούν συνήθως από πτώση (οι νευρολογικές παθήσεις είναι συνήθως στις μεγάλες ηλικίες) είναι των πλευρών, του άκρου της κερκίδας, του βραχιονίου και του ισχίου. Τα τελευταία μάλιστα απαιτούν άμεση χειρουργική αποκατάσταση.

Xanthinews: Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την πρωτοπαθή και δευτεροπαθή Οστεοπόρωση;

Ζίαντ Μπάχας: Οι παράγοντες κινδύνου για την πρωτοπαθή οστεοπόρωση είναι η προχωρημένη ηλικία, το φύλο, η σωματική διάπλαση, το κληρονομικό ιστορικό, η ατοκία, η πρόωρη εμμηνοαρχή, η δυσανεξία στο γάλα, η διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα ζωϊκών πρωτεϊνών, η διατροφή με χαμηλή περιεκτικότητα σε ασβέστιο, η κατάχρηση οινοπνευματωδών ποτών, η περιορισμένη σωματική δραστηριότητα, η υπερβολική άσκηση. 

Οι παράγοντες κινδύνου για τη δευτεροπαθή οστεοπόρωση είναι διάφορες ενδοκρινικές, μυελού των οστών, γαστρεντερικές παθήσεις,  παθήσεις συνδετικού ιστού.

Xanthinews: Γενικά, τι πρέπει να κάνει κάποια γυναίκα για να προλάβει την οστεοπόρωση και τι αλλαγές πρέπει να κάνει στην διατροφή της.

Ζίαντ Μπάχας: Αποτελεί χρυσό κανόνα οι γυναίκες να υποβάλλονται τουλάχιστον 1-2 φορές μετά την εμμηνόπαυση σε μέτρηση της οστικής μάζας και βιοχημικό έλεγχο εξετάσεις που σε συνδυασμό μεταξύ τους επιτρέπουν τον έγκαιρο εντοπισμό των γυναικών που θα παρουσιάσουν την πάθηση.

Η διατροφή θα πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον 1,5 γραμμάριο ασβεστίου την ημέρα. Η ηλιοθεραπεία και η άσκηση με μέτρο (γυμναστική, ποδήλατο, περπάτημα) είναι απολύτως απαραίτητα. Η αποφυγή παραγόντων κινδύνου όπως αλκοόλ, κάπνισμα, καθιστική ζωή, κ.λ.π. παίζουν μεγάλο ρόλο στην πρόληψη της οστεοπόρωσης. Να καταφεύγει πάντα στον γιατρό για προσδιορισμό της οστικής μάζας και των βιοχημικών παραμέτρων, καθώς και για την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή.

Xanthinews: Τι πρέπει να κάνει η γυναίκα που έχει προσβληθεί από οστεοπόρωση;

Να αποφεύγει να μένει για μεγάλο χρονικό διάστημα στο κρεβάτι ή στην πολυθρόνα. Να περπατάει τουλάχιστον 1-2 ώρες την ημέρα, ακόμη και αν χωρίζει αυτό το χρονικό διάστημα σε μικρότερα των 10-15 λεπτών την φορά. Να φορά παπούτσια ορθοπεδικά. Να αποφεύγει να λυγίζει τον κορμό προς τα εμπρός (κίνηση επικίνδυνη που προκαλεί εύκολα κατάγματα στους οσφυϊκούς σπονδύλους). Να αποφεύγει ανώμαλους δρόμους, διαβάσεις με εμπόδια, σκάλες κ.λ.π., ώστε να περιορισθεί όσο το δυνατόν ο κίνδυνος πτώσης.

Ο κ. Ζίαντ Μπάχας είναι Ιατρός Χειρούργος Ορθοπαιδικός. Το ιατρείο του βρίσκεται στην οδό Σμύρνης 3-5 στην Ξάνθη.