Μήπως σας αρρωσταίνει η καρέκλα του γραφείου σας ή το ποντίκι του υπολογιστή σας;

Γράφει ο ορθοπεδικός ιατρός Ζίαντ Μπάχας

Σμύρνης 3-5

Τα προβλήματα που οφείλονται σε κακή στάση του σώματός μας στο γραφείο και στον υπολογιστή είναι σήμερα πολύ συχνά και αυξάνονται συνεχώς.
Αυτό οφείλεται: 1) στη σύγχρονη μορφή εργασίας των περισσότερων ανθρώπων, κλεισμένων σε γραφεία εταιρειών και υπηρεσιών και 2) στον σύγχρονο τρόπο επικοινωνίας μέσω του Διαδικτύου (οι τακτικοί χρήστες υπολογιστών πραγματοποιούν 50.000 έως 200.000 κτυπήματα πλήκτρων καθημερινά!).

Οι ορθοπεδικές ασθένειες του γραφείου πλήττουν τόσο τους άνδρες όσο και τις γυναίκες κάθε ηλικίας και επηρεάζονται από δύο παράγοντες: 1) την εργονομία του εργασιακού χώρου, του πάγκου και της καρέκλας εργασίας και 2) τη φυσική κατάσταση του εργαζομένου.
Γι’ αυτό, προκαλούνται προβλήματα σε μυς, νεύρα, συνδέσμους, τένοντες και αρθρικούς χόνδρους του σώματός τους που οφείλονται είτε σε υπερκαταπόνηση λόγω των επαναλαμβανόμενων κινήσεων στον υπολογιστή είτε σε αυξημένη τοπική πίεση λόγω της πλημμελούς στάσης του σώματός τους.

Έτσι αναπτύσσονται: Τενοντίτιδες και τενοντοπάθειες. Μυϊκές κράμπες. Σπασμοί και θλάσεις. Σύνδρομα πίεσης των νεύρων. Χονδροπάθειες των αρθρώσεων.

Επίσης, η κακή στάση του σώματος στο γραφείο μπορεί να επιδεινώσει προϋπάρχουσες παθήσεις όπως τενοντίτιδες, μυϊκές θλάσεις και χονδροπάθειες, μετατρέποντάς τις από οξείες σε χρόνιες καταστάσεις, οι οποίες δύσκολα πλέον αντιμετωπίζονται.

Οι περισσότερες από τις προκαλούμενες βλάβες είναι αναστρέψιμες στην οξεία τους φάση. Αν δηλαδή ο εργαζόμενος αντιληφθεί νωρίς τα πρώτα συμπτώματα και απευθυνθεί εγκαίρως στον ορθοπεδικό γιατρό του, η αντιμετώπιση είναι εύκολη και γρήγορη. Αν αντίθετα αγνοήσει το πρόβλημα και αυτό γίνει χρόνιο, τότε δημιουργούνται μόνιμες βλάβες στους ιστούς που δύσκολα θεραπεύονται ή τουλάχιστον απαιτούν μακροχρόνια αγωγή.

Προειδοποιητικά συμπτώματα

Πόνοι στον αυχένα, τους ώμους και τους καρπούς. Αιμωδίες (μουδιάσματα) στα δάκτυλα των χεριών. Πόνοι χαμηλά στη μέση (οσφυαλγία). Καταπόνηση των ματιών, με ερυθρότητα, ξηροφθαλμία, πόνο, παροδική θόλωση της όρασης και πονοκεφάλους. Μπορεί επίσης να αναπτυχθούν διάχυτα μυϊκά άλγη όχι μόνο στα άνω άκρα και στον κορμό αλλά και στα κάτω άκρα, λόγω της κακής στάσης του σώματος στην καρέκλα. Κύριο πρόβλημα στα κάτω άκρα είναι ο πόνος με αίσθημα καψίματος στα γόνατα (χονδροπάθεια).

Συνήθως ο πόνος σε ένα σημείο του σώματος, η δυσκαμψία (η περιορισμένη κίνηση) του αυχένα ή μιας άρθρωσης και τα μουδιάσματα ωθούν τον ασθενή στον γιατρό. 

Ο γιατρός θα κάνει τη διάγνωση της υπερκαταπόνησης κυρίως λόγω κακής εργονομίας, με την εξέταση που θα κάνει στον ασθενή και με τη λήψη του ιστορικού σχετικά με το είδος και τις συνθήκες εργασίας. Μπορεί να ζητήσει και ειδικές εργαστηριακές και απεικονιστικές εξετάσεις, όπως ακτινογραφίες, υπερήχους και μαγνητική τομογραφία.

Τα οξέα προβλήματα αντιμετωπίζονται με ανάπαυση, τοποθέτηση ειδικών ναρθήκων ακινητοποίησης και αποφόρτισης της πάσχουσας περιοχής και παυσίπονη και αντιφλεγμονώδη φαρμακευτική αγωγή. Αντίθετα, στην περίπτωση χρόνιων προβλημάτων πολλές φορές καταφεύγουμε σε φυσικοθεραπευτικές μεθόδους και χειρουργικές επεμβάσεις. Σίγουρα μια επίσκεψη στο ορθοπεδικό ιατρό σας θα δείξει και την λύση του προβλήματος.

Αυχενικό σύνδρομο

 Τι είναι, τρόποι αντιμετώπισης

Στην Xanthi News μίλα ο ορθοπεδικός ιατρός Ζίαντ Μπάχας

Επιμέλεια Μαίρη Δαληκριάδου

Για το αυχενικό σύνδρομο, τα συμπτώματά του, τους τρόπους εντοπισμού του και την αντιμετώπισή του μάς μιλά ο ορθοπεδικός ιατρός Ζίαντ Μπάχας

-Τι είναι το αυχενικό σύνδρομο και πόσο συχνά εμφανίζεται;

-Αν και ο όρος αυτός αμφισβητείται από τη σύγχρονη βιβλιογραφία, ως αυχενικό σύνδρομο θεωρούμε μια σειρά διαφορετικών κλινικών σημείων και συμπτωμάτων στην περιοχή του αυχένα με κύρια ενόχληση την αυχεναλγία, η οποία μπορεί να είναι μονόπλευρη, αμφοτερόπλευρη ή να προκαλεί κεφαλαλγία. Η αυχεναλγία είναι συχνή πάθηση, και μάλιστα πάνω από το 50% των ανθρώπων σε κάποια στιγμή της ζωής τους εμφανίζουν προβλήματα στην περιοχή του αυχένα.

-Εκδηλώνεται δηλαδή με πόνο στον αυχένα;

 -O πόνος στον αυχένα είναι μόνο ένα από τα συμπτώματα. Όπως αναφέρει και ο ορισμός πρόκειται για σύνδρομο, δηλαδή σε κάθε ασθενή που πάσχει από τη νόσο αυτή παρατηρούνται διαφορετικά συμπτώματα-ενοχλήσεις. Έτσι, μπορεί να συνυπάρχει δυσκαμψία στον αυχένα με σοβαρό περιορισμό των κινήσεων σε αυτή την περιοχή της σπονδυλικής στήλης, μουδιάσματα και μυϊκή αδυναμία στα χέρια, συμπτώματα όπως ζάλη, εμβοές στα αυτιά και κεφαλαλγία χαμηλά στη βάση του κρανίου (ινίο). Επίσης μερικές φορές ο πόνος δεν περιορίζεται μόνο στον αυχένα αλλά επεκτείνεται και στην περιοχή του ώμου, ανάμεσα στις ωμοπλάτες, στο βραχίονα ή και μέχρι τα δάκτυλα των χεριών.

-Ποιες είναι οι αιτίες που μπορούν να προκαλούν αυτά τα ενοχλητικά συμπτώματα;

-Τα αίτια είναι πολλά και διαφορετικά και οι ποικίλες εκδηλώσεις της νοσολογικής αυτής κατάστασης εξηγούνται εν μέρει από την πολυπλοκότητα των δομών της σπονδυλικής στήλης στην περιοχή. Εκτός από τους τραυματισμούς, όπως οι κακώσεις δίκην μαστιγίου, που είναι συχνές στα τροχαία ατυχήματα, και άλλα προβλήματα -όπως λέμε- μηχανικής προέλευσης, μπορούν να προκαλούν ενοχλήσεις στον αυχένα και τα άνω άκρα. Για παράδειγμα, η κακή στάση του σώματος προκαλεί μυοσυνδεσμικού τύπου αυχεναλγία, ενώ η αυχεναλγία μπορεί να οφείλεται ακόμη και σε αυχενική δισκοκήλη ή δισκοπάθεια, ριζοπάθεια, σύνδρομο οπίσθιων αρθρώσεων, αυχενική σπονδυλοαρθρίτιδα ή αλλιώς σπονδύλωση σε μηχανική αστάθεια, καθώς και σε ανεπάρκεια της σπονδυλοβασικής αρτηρίας.

-Αυτός είναι ο λόγος που τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερος κόσμος παραπονιέται για πόνους στον αυχένα, μουδιάσματα στα χέρια και διάφορα άλλα τέτοια επώδυνα συμπτώματα;

-Βεβαίως, γιατί η κακή στάση του σώματος, ειδικά στο χώρο της δουλειάς, δημιουργεί συνθήκες επιβάρυνσης των μυών του αυχένα αλλά και ολόκληρης της σπονδυλικής στήλης και, σε συνδυασμό με έλλειψη γυμναστικής, έχει σαν αποτέλεσμα την κυφωτική στάση, το «πιάσιμο», όπως λέει ο λαός, των μυών με δημιουργία χαρακτηριστικών επώδυνων σημείων, τα οποία ψηλαφίζονται και από τον ασθενή μερικές φορές.

-Yπάρχουν τρόποι πρόληψης;

-Ορισμένες οδηγίες που αφορούν την εργονομία μπορούν να φανούν χρήσιμες. Δηλαδή κάποιοι εξωτερικοί παράγοντες, όπως είναι η εργονομική διάταξη των αντικειμένων στο χώρο της δουλειάς μας, επηρεάζουν το μυοσκελετικό σύστημα. Καλό είναι, λοιπόν, οι εργαζόμενοι να γνωρίζουν ότι η καρέκλα που κάθονται πρέπει να είναι σε σωστή θέση, όπως επίσης ο ηλεκτρονικός υπολογιστής και το πληκτρολόγιο, ώστε να επιβαρύνεται όσο το δυνατόν λιγότερο ο αυχένας.

-Υπάρχει σχέση ανάμεσα στις παθήσεις της σπονδυλικής στήλης (σκολίωση κ.ά.) και στο αυχενικό σύνδρομο;

-Η σπονδυλική στήλη αποτελεί ενιαία και πολύπλοκη δομή, της οποίας το ένα τμήμα επηρεάζει το άλλο. Έτσι, κάποιο πρόβλημα, όπως η σκολίωση, για παράδειγμα, επιβαρύνει την περιοχή του αυχένα προκαλώντας αυχεναλγία.

-Ποιες εξετάσεις χρειάζονται για τη διάγνωση των προβλημάτων από τον αυχένα;

-Η λεπτομερής κλινική εξέταση παραμένει απαραίτητη. Πέρα από αυτή ο έλεγχος με απλές ακτινογραφίες δίνει ορισμένες πολύ χρήσιμες πληροφορίες, όπως η εμφάνιση ευθειασμού της αυχενικής μοίρας. Δηλαδή, ο αυχένας έχει μια καμπυλότητα (λόρδωση), αν αυτή διαταραχθεί και εξαλειφθεί, τότε παρουσιάζεται ευθειασμός της αυχενικής μοίρας, με αποτέλεσμα την πρόκληση διαφόρων ενοχλημάτων. Οι ακτινογραφίες μπορούν επίσης να αποκαλύψουν εκφυλιστικές αλλοιώσεις, όπως οστεόφυτα και στένωση του μεσοσπονδύλιου διαστήματος. Το τελευταίο, βέβαια, εμφανίζεται συνήθως μετά από επανειλημμένες υποτροπές και μπορεί να απουσιάζει αρχικά από τις ακτινογραφίες ή να σημειώνεται κατά τον ακτινολογικό έλεγχο χωρίς να υπάρχει πόνος στον αυχένα.

-

-Πώς μπορούν να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που παρουσιάζονται από τον αυχένα;

-H θεραπεία είναι καταρχήν συντηρητική. Κατά την οξεία φάση μπορεί να βοηθήσει και το μαλακό αυχενικό κολάρο, το οποίο όμως δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για μεγάλο χρονικό διάστημα.

--Πότε συνιστάται σ’ έναν ασθενή η χειρουργική επέμβαση;

-Οι χειρουργικές επεμβάσεις γίνονται όταν αποτύχει η συντηρητική θεραπεία και τα ενοχλήματα επιμένουν τουλάχιστον για ένα τρίμηνο. Επίσης γίνονται όταν υπάρχουν συμπτώματα από την πίεση των ριζών των νεύρων ή του νωτιαίου μυελού τα οποία προοδευτικά επιδεινώνονται. Κλινικά σημεία, όπως πόνος που χειροτερεύει συνεχώς και γίνεται πλέον ανυπόφορος, μυϊκή αδυναμία στα άνω ή και στα κάτω άκρα, αισθητικές διαταραχές και διαταραχές των αντανακλαστικών ή της ούρησης, σε συνδυασμό με ακτινολογικά ευρήματα που να δικαιολογούν τη σοβαρότητα αυτών των κλινικών σημείων, πρέπει να αξιολογούνται ανάλογα για να αποφασιστεί αν είναι απαραίτητη ή όχι η χειρουργική επέμβαση.

Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως «πάθηση» του σύγχρονου τρόπου ζωής, αφού εκείνοι που ταλαιπωρούνται περισσότερο από αυτή είναι άτομα που στην πλειοψηφία τους εργάζονται σε γραφείο. Οι πολλές ώρες ακινησίας στην καρέκλα μπροστά από έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή και η κακή στάση του σώματος είναι οι βασικές αιτίες εμφάνισης του αυχενικού συνδρόμου. Σύμφωνα με τους ειδικούς, το αυχενικό σύνδρομο δεν είναι πάθηση. Πρόκειται για μια κατάσταση μέσα από την οποία περιγράφουμε διάφορα ενοχλητικά συμπτώματα κυρίως στην περιοχή του αυχένα, αλλά και στα χέρια, στους ώμους, στην πλάτη.

Από αυχενικό σύνδρομο υποφέρουν χιλιάδες άνθρωποι στον κόσμο, περισσότερο όμως οι γυναίκες. Συγκεκριμένα, το 13% των ενηλίκων αναφέρουν αυχεναλγία σε κάποια δεδομένη χρονική στιγμή της ζωής τους και πολλοί είναι αυτοί που ταλαιπωρούνται από ένα ή και περισσότερα επώδυνα συμπτώματα, αλλά δεν γνωρίζουν από τι ακριβώς πάσχουν.Η καθιστική εργασία, η κακή στάση του σώματος, το στρες, η έλλειψη άσκησης είναι οι βασικότερες αιτίες που το προκαλούν, η φαρμακευτική αγωγή, οι ειδικές ασκήσεις, αλλά και η χειρουργική επέμβαση είναι οι τρόποι θεραπείας του.  

Τι σημαίνει δισκοκήλη στον αυχένα

Πως αντιμετωπίζεται

Το περίβλημα του δίσκου (ινώδης δακτύλιος) φθείρεται από τις καταπονήσεις που υφίσταται καθημερινά, με την πάροδο του χρόνου. Έτσι εμφανίζονται σιγά-σιγά ευένδοτα σημεία και με μία απότομη κίνηση (ή και χωρίς) μπορεί σε κάποιο σημείο το περίβλημα να σπάσει. Τότε βρίσκει χώρο και βγαίνει έξω ένα μέρος από τον πυρήνα του δίσκου. Η έξοδος του πυρήνα μέσα από το περίβλημα του δίσκου, ονομάζεται δισκοκήλη.

Τι προκαλεί η δισκοκήλη στον αυχένα;

Η προβολή μέρους του δίσκου μέσα στον σπονδυλικό σωλήνα, προκαλεί πίεση στο νωτιαίο μυελό ή και στο νεύρο που περνάει από την περιοχή αυτή.

Η πίεση σε ένα νεύρο γενικά προκαλεί πόνο, μούδιασμα (αισθητικές διαταραχές) αλλά και παράλυση (κινητικές διαταραχές). Πίεση σε κάποιο αυχενικό νεύρο, θα προκαλέσει πόνο, μούδιασμα και αδυναμία στο τμήμα εκείνο του χεριού που αντιστοιχεί στο νεύρο. Η ιατρική εξέταση μπορεί να εντοπίσει το σημείο στον αυχένα που πιέζεται, από τα συμπτώματα και τα νευρολογικά σημεία στο άνω άκρο.

Τι προκαλεί η πίεση στο νωτιαίο μυελό στην περιοχή του αυχένα; Είναι πιο σοβαρή από την πίεση ενός μεμονωμένου νεύρου ;

Η πίεση στο νωτιαίο μυελό είναι κατά πολύ σοβαρότερη από την πίεση σε ένα μόνο νεύρο. Ο νωτιαίος μυελός στην περιοχή του αυχένα ελέγχει την κίνηση και στα 4 άκρα και επιπλέον την ούρηση, την αφόδευση και τη σεξουαλική λειτουργία.

Εκτός από μούδιασμα, ο ασθενής μπορεί να περιγράψει αυτό που αισθάνεται σαν «βελόνες, σουβλιές, ηλεκτρικό ρεύμα, μυρμήγκιασμα».

Με ποια εξέταση διαπιστώνεται η δισκοκήλη στον αυχένα ;

Η καλύτερη εξέταση είναι η μαγνητική τομογραφία. Επίσης, βοηθούν τη διάγνωση οι απλές ακτινογραφίες. Πολλές φορές, απαιτούνται ειδικές λήψεις της ακτινογραφίας πχ κάμψη-έκταση, «τρημάτων» κλπ.

Πως εκδηλώνεται η παράλυση σε χέρια ή πόδια από μία δισκοκήλη ; Η αδυναμία στα χέρια μπορεί να εκδηλώνεται απότομα και να κάνει εντύπωση στον ασθενή. Πιο συχνό είναι ωστόσο, η αδυναμία να εκδηλώνεται σταδιακά και ύπουλα. Έτσι μπορεί κάποιος να αντιληφθεί ότι δεν μπορεί να γράψει τόσο γρήγορα ή με τόσο καλά γράμματα όπως παλιά, δεν μπορεί να ανοίξει ένα μπουκάλι, να χτενιστεί, να σηκώσει μία τσάντα κ.ο.κ. Σε πιο προχωρημένα στάδια, μπορεί να κανείς αν είναι προσεκτικός, να διαπιστώσει ότι υπάρχει ατροφία σε ένα χέρι.
Η αδυναμία στα πόδια μπορεί να εκδηλωθεί με δυσκολία στο περπάτημα. Ό ασθενής νιώθει να κόβονται τα πόδια του, να κουράζεται πιο εύκολα, να μην μπορεί να καλύψει πια την απόσταση που κάλυπτε με ευκολία παλιότερα. Αυτό φυσικά μπορεί να οφείλεται και σε άλλα αίτια. Πλήρης νευρολογική εξέταση και οι κατάλληλες διαγνωστικές εξετάσεις μπορεί να αποκλείσουν άλλα αίτια πχ οσφυϊκή στένωση, αγγειακή νόσος κλπ. Δεν είναι δε σπάνιο να υπάρχει διπλή αιτιολογία. Μια επίσκεψη σε ορθοπεδικό ιατρό θα δείξει και την λύση του προβλήματος.

Έλεγχος για οστεοπόρωση

Τι πρέπει να προσέχουμε

Η οστεοπόρωση είναι μία νόσος κατά την οποία η πυκνότητα και η ποιότητα του οστού μειώνεται, οδηγώντας έτσι σε αδυναμία του σκελετού και σε αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων, κυρίως στην σπονδυλική στήλη, στον καρπό, στο ισχίο , στη λεκάνη και στο βραχιόνιο οστό. Η οστεοπόρωση και τα προκαλούμενα από αυτήν κατάγματα, αποτελούν μία πολύ σημαντική αιτία θνητότητας και θνησιμότητας.
Σε πολλούς ασθενείς , η ελάττωση οστικής μάζας είναι σταδιακή και χωρίς έκδηλη συμπτωματολογία, μέχρι το σημείο επιδείνωσης της νόσου. Συνήθως η διάγνωση της νόσου γίνεται καθυστερημένα και συνήθως με αφορμή ένα κάταγμα που παθαίνει ο ασθενής. Η απώλεια ύψους και η κεκαμμένη θέση της σπονδυλικής στήλης (η οποία είναι το αποτέλεσμα πολλών καταγμάτων συμπιεστικών στους σπονδύλους) μπορεί να είναι το μοναδικό διαγνωστικό σημείο για τη νόσο.
Η οστεοπόρωση αποτελεί μία παγκόσμια ασθένεια, της οποίας η σημασία ολοένα και μεγαλώνει καθώς ο πληθυσμός αυξάνεται και γερνάει ταυτόχρονα. Για αυτούς τους λόγους και η νόσος έχει χαρακτηρισθεί και σαν σιωπηλή επιδημία. Υπάρχουν πολλές λανθασμένες αντιλήψεις σχετικά με τη νόσο, όπως π.χ. ότι αφορά μόνο γυναίκες μεγάλης ηλικίας. Στην πραγματικότητα η απώλεια οστικής μάζας μπορεί να ξεκινήσει από την ηλικία των 25 ετών. Παγκοσμίως η πιθανότητα μία γυναίκα να πάθει στη ζωή της  κάταγμα λόγω οστεοπόρωσης ανέρχεται μεταξύ 30-40%. Επιπλέον ο επιπολασμός της νόσου αυτής στον ανδρικό πληθυσμό είναι υψηλότερος από αυτό που πιστευόταν, με 1 στους 5  άνδρες να πάσχει από τη νόσο αυτή.

Ο πιο σημαντικός παράγοντας κινδύνου για κάταγμα, ανεξάρτητα από την οστική πυκνότητα, είναι ένα προηγούμενο οστεοπορωτικό κάταγμα. Το ιστορικό αυτό αυξάνει τον κίνδυνο για μελλοντικά κατάγματα μέχρι και 8 φορές. Τα "σιωπηλά" σπονδυλικά κατάγματα (αυτά που ανευρίσκονται ακτινολογικά), επίσης αυξάνουν τον κίνδυνο και πρέπει να αναζητούνται σε ασθενείς που έχουν χάσει πάνω από 2 εκ. ύψος. Υπάρχει επίσης συσχέτιση μεταξύ τραυματικών καταγμάτων και οστεοπόρωσης, συνεπώς οποιοδήποτε κάταγμα, σε μετεμμηνοπαυσιακή γυναίκα, θα πρέπει να φέρνει στη σκέψη μας τη μέτρηση της οστικής πυκνότητας.

Ο κίνδυνος κατάγματος αυξάνεται 2-3 φορές για κάθε δεκαετία μετά την ηλικία των 50 ετών.

Οι πτώσεις είναι ένας άλλος σημαντικός προγνωστικός δείκτης, ιδιαίτερα για κατάγματα ισχίου στους ηλικιωμένους. Συνεπώς, παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο της πτώσης - όπως πλημμελής όραση, νευρομυικές διαταραχές, ή φάρμακα που επηρεάζουν την ισορροπία - θα πρέπει επίσης να αξιολογούνται. Ασθενείς με φλεγμονώδεις παθήσεις του μυοσκελετικού, γαστρεντερικού ή αναπνευστικού συστήματος και ασθενείς που έχουν χρόνια νεφρική νόσο ή έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση, έχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο για χαμηλή οστική πυκνότητα και κάταγμα.

Οι μετρήσεις οστικής πυκνότητας θα πρέπει να γίνονται ως ρουτίνα σε όλες τις γυναίκες από 65 ετών και άνω, καθώς και σε άνδρες και νεότερες γυναίκες που έχουν υποστεί οστεοπορωτικό κάταγμα. Όλοι οι εξεταζόμενοι θα πρέπει να ερωτώνται για παράγοντες κινδύνου οστεοπορωτικού κατάγματος και δευτεροπαθείς αιτίες. Οι παράγοντες κινδύνου θα πρέπει να επανεξετάζονται και οι συμβουλές για τον κατάλληλο τρόπο ζωής να τονίζονται ξανά σε κάθε επίσκεψη του ασθενούς με τον ορθοπεδικό ιατρό.

Οστεοχονδρίτιδα ισχίου

Τι είναι η οστεοχονδρίτιδα της μηριαίας κεφαλής

Γράφει ο Ορθοπεδικός Ιατρός Ζίαντ Μπάχας

Σμύρνης 3-5 Ξάνθη          

Πρόκειται για μια ιδιοπαθή νέκρωση της άνω μηριαίας επίφυσης που εμφανίζεται στην παιδική ηλικία. Πιο συχνά εμφανίζεται σε παιδιά ηλικίας 5 έως 9 ετών, αλλά μπορεί να προσβληθεί κάθε παιδί από 18 μηνών έως 18 ετών.

Δεν είναι γνωστό τι προκαλεί την διαταραχή στην αιμάτωση της μηριαίας κεφαλής.

Το 50% των παιδιών εμφανίζουν δυσκαμψία και πόνο στην περιοχή του ισχίου καθώς και χωλότητα. Τα συμπτώματα αυτά διαρκούν για ένα ή δυο έτη και στην συνέχεια τα παιδιά επιστρέφουν στο φυσιολογικό. Κάποια παιδιά έχουν συνεχόμενα ενοχλήματα και κάποιου είδους ανικανότητα.

Οι γονείς αναφέρουν ότι το παιδί κουτσαίνει και ότι κατά διαστήματα αναφέρει πόνο στην περιοχή του ισχίου ή στο γόνατο. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να υπάρχουν για εβδομάδες ή μήνες και συχνά οι γονείς τα σχετίζουν με κάποιο τραυματισμό. Στην κλινική εξέταση παρατηρείται χωλότητα διαφόρου βαθμού, συνήθως ήπια, καθώς και περιορισμός της κινητικότητας του ισχίου. Η έσω στροφή του ισχίου είναι αυτή που περιορίζεται σημαντικά καθώς και η απαγωγή.

Η πρώτη εξέταση είναι μια απλή ακτινογραφία λεκάνης ισχίων προσθιοπίσθια και σε βατραχοειδή θέση. Εάν η απλή ακτινογραφία είναι χωρίς ευρήματα και τα συμπτώματα εμφανίστηκαν πρόσφατα, τότε μπορεί να γίνει μια επαναληπτική ακτινογραφία σε ένα μήνα. Το σπινθηρογράφημα οστών και η μαγνητική τομογραφία εντοπίζουν την πάθηση νωρίτερα απ’ ότι η απλή ακτινογραφία. Επίσης με την μαγνητική τομογραφία μπορεί να καθοριστεί η έκταση προσβολής της μηριαίας επίφυσης.

Στα παιδιά που η νόσος διαδράμει για λίγο διάστημα, η φυσική εξέλιξη είναι καλή. Οι περισσότεροι ασθενείς διανύουν την εφηβεία και την περισσότερη ενήλικο ζωή είτε χωρίς συμπτώματα είτε με ήπια παροδικά επεισόδια πόνου. Κατά την 5η δεκαετία της ζωής, το 50% των ασθενών έχουν αναπτύξει εκφυλιστική αρθρίτιδα και μπορεί να χρειαστούν ολική αρθροπλαστική ισχίου. Το υπόλοιπο 50% παραμένουν ασυμπτωματικοί καθόλη την διάρκεια της ενήλικου ζωής.

Η ηλικία έναρξης της νόσου αποτελεί τον πιο σοβαρό προγνωστικό παράγοντα. Το ποια είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία, είναι μέχρι σήμερα υπό ερώτηση. Σε μια πολυκεντρική μελέτη η χειρουργική θεραπεία ήταν καλύτερη για το 50% των παιδιών. Η συντηρητική αντιμετώπιση είναι καλύτερη για μικρά παιδιά (συνήθως < 6 ετών) ή σε παιδιά που δεν πληρούν τα κριτήρια της χειρουργικής αντιμετώπισης. Συνιστάται ψυχολογική υποστήριξη των γονέων και του παιδιού. Προσοχή του παιδιού στο παιχνίδι. Ενημέρωση του παιδιού για την πάθησή του και το τι πρέπει να προσέχει. Συνήθως η θεραπεία είναι πολυετής. Συχνή επικοινωνία με τον θεράποντα  ιατρό.

Τι είναι η οστεοπόρωση

Γράφει ο Ορθοπεδικός Ιατρός Ζίαντ Μπάχας

Σμύρνης 3-5 Ξάνθη          

Τρόποι αντιμετώπισης

Η λέξη "οστεοπόρωση" σημαίνει φιλολογικά "πορώδες οστούν". Είναι μία κατάσταση όπου ένα άτομο χάνει σταδιακά κόκαλο (οστούν) έτσι ώστε τα κόκαλα να γίνονται σταδιακά εύθραυστα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, τα κόκαλα να είναι πιο πιθανό να σπάσουν (ο ιατρικός όρος είναι "κάταγμα").

Τι προκαλεί την οστεοπόρωση;

Τα κόκαλά μας αυξάνονται κατά την παιδική ηλικία και την εφηβεία και είναι πιο ισχυρά μεταξύ του 25ου και του 30ου έτους της ζωής. Στη μεσήλικη ζωή τα κόκαλα - ενώ παραμένουν ισχυρά - αρχίζουν σταδιακά να χάνουν την πυκνότητά τους. Αυτή η απώλεια ή λέπτυνση των κοκάλων συνεχίζεται όσο μεγαλώνει κανείς.

Στις γυναίκες η διαδικασία αυτή επιταχύνεται τα δέκα πρώτα χρόνια μετά την εμμηνόπαυση. Αυτό οφείλεται στο ότι οι ωοθήκες σταματούν να παράγουν τις γυναικείες ορμόνες του φύλου, τα οιστρογόνα. Τα οιστρογόνα είναι μία από τις ουσίες που βοηθούν τα κόκαλα να είναι ισχυρά. Οι άνδρες υποφέρουν λιγότερα από την οστεοπόρωση, διότι τα κόκαλα των ανδρών είναι από την αρχή ισχυρότερα και δεν παρουσιάζουν κάτι ανάλογο με την εμμηνόπαυση.

Ποιος είναι σε κίνδυνο;

Όλοι μας είμαστε σε κίνδυνο να αναπτύξουμε οστεοπόρωση καθώς μεγαλώνουμε. Αυτό εξηγεί γιατί τα ηλικιωμένα άτομα είναι πιο πιθανό να σπάσουν ένα κόκαλο (ο ιατρικός όρος είναι "κάταγμα") όταν πέσουν κάτω. Όμως, υπάρχουν κάποια άτομα που είναι πιο πιθανό να πάθουν οστεοπόρωση παρά κάποια άλλα. Ορισμένοι παράγοντες που κάνουν αυτή την διαφορά: Έλλειψη οιστρογόνων, έλλειψη άσκησης, ανεπαρκής διατροφή, μανιώδες κάπνισμα, υπερβολικό ποτό, στεροειδή (κορτιζόνη),  οικογενειακό ιστορικό, προηγούμενα κατάγματα.

Πως μπορεί να ανακαλυφθεί η οστεοπόρωση;

Δεν υπάρχουν εμφανή, φυσικά σημεία της οστεοπόρωσης, γιατί κανείς δεν μπορεί να δει τα κόκαλα να γίνονται "λεπτότερα". Έτσι, η οστεοπόρωση μπορεί να υπάρχει απαρατήρητη για χρόνια. Πολύ συχνά η πρώτη ένδειξη ότι κάποιο άτομο έχει ένα πρόβλημα είναι όταν σπάσει κάποιο κόκαλο, μετά από ένα κατά τα άλλα πολύ μικρό ατύχημα. Τα σχετικά μικρά κατάγματα των σπονδύλων (οστά της σπονδυλικής στήλης) μπορεί να κάνουν ένα άτομο να είναι κοντύτερο και να έχει καμπούρα στην πλάτη.

Αν ο ορθοπεδικός γιατρός υποψιαστεί οστεοπόρωση, μπορεί να σας ζητήσει να κάνετε μία εξέταση για να ελέγξει την δύναμη ή την πυκνότητα των οστών σας. Τα αποτελέσματα θα πουν για το πόσος κίνδυνος υπάρχει να σπάσουν τα οστά σας

Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει να κάνετε μια εξέταση για να ελέγξει τη δύναμη ή την πυκνότητα των οστών σας.

Πόνος στον ώμο, από πού προέρχεται;

Γράφει ο Ορθοπεδικός Ιατρός Ζίαντ Μπάχας

Σμύρνης 3-5 Ξάνθη          

Τρόποι αντιμετώπισης

Ο πόνος στο άνω άκρο, το χέρι ή την πλάτη είναι ένα πολύ σύνηθες σύμπτωμα. Τον συναντάμε σε άτομα νέα, όπου μπορεί να συνοδεύει μια αθλητική δραστηριότητα ή μια συγκεκριμένη μορφή εργασίας, αλλά και σε πιο ηλικιωμένα όταν είναι συνεχής, νυχτερινός και επίμονος. Ο προσδιορισμός της προέλευσης και της αιτιολογίας του πόνου αυτού είναι σημαντικός για την επιτυχημένη αντιμετώπισή του.
Η τοπογραφική κατανομή του πόνου μας δίνει μια ιδέα για την πιθανή προέλευση. Όταν εντοπίζεται στην πλάτη, κυρίως στα πλάγια του αυχένα και στο εσωτερικό μέρος της ωμοπλάτης, η προέλευσή του οφείλεται συνήθως σε άσχημη στάση του ανώτερου κορμού (όταν στεκόμαστε «καμπουριαστά»), η οποία επιβαρύνει του μύες και τις μικρές αρθρώσεις της βάσης του αυχένα, καθώς και τους μύες που στηρίζουν την ωμοπλάτη, με αποτέλεσμα όταν σηκώνουμε το άνω άκρο η κάτω μεριά της ωμοπλάτης να «πετάει» - αλλιώς, ο λεγόμενος ψευδοπτερυγισμός. Αυτό δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο, με αποτέλεσμα να επιδεινώνεται ο πόνος και από περιστασιακός να γίνεται πιο επίμονος και συνεχής. Διόρθωση της στάσης του κορμού και κινησιοθεραπεία είναι απαραίτητες για την λύση αυτού του κύκλου και βελτίωση του πόνου.
Όταν ο πόνος εντοπίζεται στο πρόσθιο μέρος του ώμου, στον δελτοειδή, και αντανακλά μέχρι τον αγκώνα, τότε οφείλεται σε κάποια πάθηση της ίδιας της άρθρωσης του ώμου. Οι πιο συχνές αποτελούν τενοντίτιδα ή ρήξη του υπερακανθίου τένοντα, παγωμένος ώμος, αστάθεια του ώμου, ρήξεις του επιχειλίου χόνδρου, αρθρίτιδα του ώμου και της ακρωμιοκλειδικής. Σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται διερεύνηση και εξέταση από ιατρό και αντιμετώπιση ανάλογα με το αίτιο.
Όταν ο πόνος «ταξιδεύει» ως τα δάκτυλα του χεριού, τότε συνήθως οφείλεται είτε σε ερεθισμό των νευρικών ριζών στον αυχένα είτε σε παγίδευση περιφερικών νεύρων, όπως πιο συχνά παρουσιάζεται σε σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα ή ωλένια νευρίτιδα.
Συνήθως, ανάλογη με τη σοβαρότητα της κάθε παθολογικής κατάστασης είναι και η εμφάνιση του πόνου. Σε περιπτώσεις πιο απλές, ο πόνος συνοδεύει κάποια συγκεκριμένη κίνηση ή δραστηριότητα. Σε μια αθλητική κάκωση, παραδείγματος χάρη, η ρίψη της μπάλας δημιουργεί πόνο. Σε μια τενοντίτιδα του υπερακανθίου ο πόνος παρουσιάζεται αρχικά μόνο σε κινήσεις πάνω από την κεφαλή. Όταν ο πόνος γίνεται συνεχής και κυρίως μας ξυπνά τη νύχτα, τότε μπορεί να υπάρχει μια πιο προχωρημένη κατάσταση, όπως ρήξη του τένοντα ή αρθρίτιδα του ώμου. Σταδιακά, η εξέλιξη του πόνου στον χρόνο ξεκινά ως πόνος με κάποια δραστηριότητα, συνεχόμενος πόνος και τέλος νυχτερινός πόνος που μας ξυπνάει.
Η υφή του πόνου

Πόνος σαν «ηλεκτρικό ρεύμα» που συνοδεύεται από «μυρμηγκιάσματα» δείχνει να είναι νευρικής αιτιολογίας. Περιγραφή σαν «δάγκωμα» με κάποια κίνηση είναι συχνή σε τενοντίτιδα υπερακανθίου ή αστάθεια του ώμου. Σε ρήξεις του μυοτενοντώδους πετάλου ή σε αρθρίτιδες, ο πόνος περιγράφεται ως «ένας αμβλύς πονόδοντος». Σε συμφυτική θυλακίτιδα (παγωμένος ώμος), στην οξεία φάση ο πόνος είναι έντονος και βασανιστικός, ενώ στη χρόνια φάση περιγράφεται σαν μια ελαστική ταινία που πιέζει το άνω άκρο.
Η βασική διερεύνηση πρέπει πάντα να συμπεριλαμβάνει μια απλή ακτινογραφία του ώμου, ώστε να αποκλεισθούν σοβαρότερες παθήσεις. Όμως και παθήσεις του καρδιαγγειακού ή πεπτικού συστήματος μπορεί να δημιουργήσουν πόνο στην παραπάνω περιοχή, γι’ αυτό πρέπει να αναζητούμε την συμβουλή του Ορθοπεδικού ιατρού ο οποίος θα μας κατευθύνει ανάλογα.

Αρθροσκόπηση γόνατος

Γράφει ο Ορθοπεδικός Ιατρός Ζίαντ Μπάχας

Σμύρνης 3-5 Ξάνθη          

Τι είναι -τρόποι αντιμετώπισης

Η αρθροσκόπηση γόνατος είναι μία μικρής επεμβατικότητας τεχνική κατά την οποία μέσω μικρών οπών του δέρματος (περίπου 1 εκ) εισάγεται στην άρθρωση μία κάμερα, μέσω της οποίας γίνεται η επισκόπηση και η εύρεση της πιθανής βλάβης, και εργαλεία, με τα οποία διενεργούνται οι θεραπευτικές τεχνικές.

Κακώσεις γόνατος

Δυστυχώς οι περισσότεροι υποψήφιοι ασθενείς για αρθροσκόπηση γόνατος είναι οι αθλητές ή αθλητικοί νέοι με ιστορικό κάκωσης (στροφικής ή μη) του γόνατος και με πόνο που δεν βελτιώνεται μετά από ανάπαυση και φυσιοθεραπεία. Οι συνηθέστερες δραστηριότητες που σχετίζονται με κακώσεις γόνατος είναι το ποδόσφαιρο, το αλπικό σκι και τα περισσότερα αθλήματα επαφής.
Στην κάκωση του γόνατος μπορεί να υποστούν ρήξη οι μηνίσκοι (έσω και έξω), οι χιαστοί σύνδεσμοι (πρόσθιος, οπίσθιος), οι πλάγιοι σύνδεσμοι (έσω, έξω) ή να υπάρξουν χόνδρινες βλάβες στο μηριαίο, την κνήμη ή την επιγονατίδα.

Ρήξεις μηνίσκων

Συνηθέστερα υφίσταται ρήξη ο έσω μηνίσκος. Στις περιπτώσεις αυτές ο ορθοπεδικός χειρουργός στοχεύει στη συρραφή του μηνίσκου (με αρθροσκοπικά ράμματα ή βέλη) ή τη μερική εκτομή του και την ομαλοποίηση του κολοβώματος (όταν είναι αδύνατη η συρραφή).

Ρήξη χιαστών συνδέσμων

Ο πρόσθιος χιαστός αποτελεί τη συνηθέστερη εντόπιση. Η ρήξη μπορεί να είναι μερική ή πλήρης. Γενικά είναι αποδεκτό ότι σε ρήξη μεγαλύτερη του 50% της μάζας του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου ενδείκνυται η ανακατασκευή. Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι για την ανακατασκευή του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου, οι πιο ευρύτερα χρησιμοποιούμενες από τις οποίες είναι η χρήση τμήματος του επιγονατιδικού τένοντα και η λήψη μοσχεύματος ισχνού και ημιτενοντώδους (τένοντες που βρίσκονται στη γειτονική του γόνατος περιοχή).

Χόνδρινες βλάβες

Οι χόνδρινες βλάβες αντιμετωπίζονται αρθροσκοπικά με ομαλοποίηση της χόνδρινης επιφάνειας ή τη διενέργεια μικροκαταγμάτων.

Εκφυλιστικές αλλοιώσεις της άρθρωσης του γόνατος

Η αρθροσκόπηση γόνατος ενδείκνυται και σε περιπτώσεις με αρχόμενη αρθρίτιδα. Η τεχνική αποσκοπεί στην πλύση του γόνατος, την αφαίρεση των ελεύθερων σωμάτων, την αφαίρεση οστεοφύτων όπου αυτό είναι δυνατό, την ομαλοποίηση του αρθρικού χόνδρου καθώς και τη διάγνωση της βαρύτητας της αρθρίτιδας. Πάντως, τόσο ο χειρουργός όσο και ο ασθενής πρέπει να είναι προσεκτικός στις προσδοκίες του μετά την αρθροσκόπηση στην πρώιμη αρθρίτιδα, καθώς τα αποτελέσματα δεν είναι προβλέψιμα και η διάρκεια βελτίωσης των συμπτωμάτων ποικίλει.

Μια επίσκεψη στο ορθοπεδικό ιατρό θα δείξει και την λύση του προβλήματος.

Οστεοαρθρίτιδα γόνατος

Γράφει ο Ορθοπεδικός Ιατρός Ζίαντ Μπάχας

Σμύρνης 3-5 Ξάνθη          

Τι είναι -τρόποι αντιμετώπισης

Η οστεοαρθρίτιδα είναι η πιο κοινή αρθροπάθεια με το 90% του πληθυσμού να εμφανίζει τις χαρακτηριστικές ακτινολογικές αλλοιώσεις στις αρθρώσεις που υποστηρίζουν το βάρος του σώματος ήδη από την ηλικία των 40 ετών. Μπορεί να πλήξει οποιαδήποτε σχεδόν άρθρωση αλλά συμβαίνει κυρίως σε αυτές που καταπονούνται όπως των δακτύλων και αυτές που δέχονται μεγάλες πιέσεις, όπως τα γόνατα και τα ισχία οδηγώντας συχνά σε ποικίλου βαθμού αναπηρία.

Η οστεοαρθρίτιδα χαρακτηρίζεται από την βαθμιαία φθορά του αρθρικού χόνδρου και την αντιδραστική ανάπτυξη νέου οστού με την μορφή των οστεοφύτων, δηλαδή μικρών οστέινων προεκτάσεων (τα περίφημα «άλατα»). Ο αρθρικός υμένας αντιδρά σε αυτήν κατάσταση παράγοντας περισσότερο αρθρικό υγρό με αποτέλεσμα την παρουσία οιδήματος.

Η όλη διαδικασία ξεκινάει σε σχετικά μικρή ηλικία αλλά επιβαρύνεται με το πέρασμα του χρόνου, με αποτέλεσμα τα συμπτώματα να εμφανίζονται περίπου στην ηλικία των 50-55 ετών. Ορισμένες φορές οι αλλοιώσεις εξελίσσονται και είναι τελικά τόσο εκτεταμένες ώστε να παραμορφώνεται η άρθρωση.

Αν και η πλειονότητα των ατόμων εμφανίζουν ακτινολογικές αλλοιώσεις στα γόνατα συμβατά με οστεοαρθρίτιδα με την πάροδο της ηλικίας, αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι θα εμφανίσουν συμπτωματική νόσο. Υπάρχουν μια σειρά παραγόντων που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης οστεοαρθρίτιδας στα γόνατα:

Κληρονομικοί παράγοντες, το φύλο, το αυξημένο βάρος, η υπερβολική επιβάρυνση, τραυματισμοί της άρθρωσης μπορούν να οδηγήσουν μετέπειτα στην εμφάνιση οστεοαρθρίτιδας. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται κατάγματα των οστών της άρθρωσης και κακώσεις μηνίσκων. Η αρθροσκοπική αφαίρεση ενός ρηχθέντος μηνίσκου αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες ανάπτυξης αρθρίτιδας.

Το προεξάρχον σύμπτωμα της οστεοαρθρίτιδας στα γόνατα είναι ο πόνος στην άρθρωση ο οποίος επιδεινώνεται με την καταπόνηση και ανακουφίζεται με την ξεκούραση, εκτός από τις βαρύτερες περιπτώσεις. Επιπλέον, συχνά εμφανίζεται δυσκαμψία, η οποία όμως δεν διαρκεί πολύ.

Πρέπει να σημειωθεί ότι τα συμπτώματα αυτά δεν είναι διαρκή ούτε έχουν την ίδια βαρύτητα και εξέλιξη σε όλους τους πάσχοντες αφού άλλοι εμφανίζουν στασιμότητα και άλλοι διαρκής επιδείνωση.

Ο ορθοπεδικός ιατρός θα θέσει τη διάγνωση με βάση τα ανωτέρω και την κλινική εξέταση. Οι απλές ακτινογραφίες βοηθούν στην επιβεβαίωση της διάγνωσης καθώς διακρίνεται η μείωση του μεσοδιαστήματος μεταξύ των οστών εξαιτίας της καταστροφής των χόνδρων καθώς και η τυχόν παρουσία οστεοφύτων. Οι εξετάσεις αίματος χρησιμεύουν στον αποκλεισμό αυτοάνοσης αρθρίτιδας.

στην καθημερινότητά του. Μετά την επέμβαση η κινητικότητα βελτιώνεται αν και δεν αποκαθίσταται πλήρως, αλλά συνήθως ο πόνος αντιμετωπίζεται επιτυχώς. Οι αρθροσκοπικές επεμβάσεις δεν έχουν θέση στην θεραπευτική της οστεοαρθρίτιδας του γόνατος.

Μια επίσκεψη στο ορθοπεδικό ιατρό θα δείξει και την λύση του προβλήματος.

Γιατί πρέπει να πάμε τα παιδιά στον ορθοπεδικό ιατρό

Άρθρο του Ορθοπεδικού Ιατρού Ζίαντ Μπάχας

Σμύρνης 3-5 Ξάνθη          

Σωστή ενημέρωση και πρόληψη

Η υγεία των παιδιών έχει μεγάλη σημασία και οι γονείς θα πρέπει να φροντίσουν άμεσα για τη διαφύλαξή της σε όλα τα δυνατά επίπεδα. Kαθένας γονιός οφείλει να μεριμνήσει και προσωπικά για την αρτιμέλεια του/των παιδιού-ών του, ώστε να αποφευχθούν τυχόν μελλοντικές δυσάρεστες συνέπειες. Άλλωστε η πρόληψη είναι πάντοτε ο καλύτερος σύμμαχος.

Τα απαραίτητα εμβόλια, τα γεύματα τους στο σχολείο και το σπίτι καθώς και η παρατήρηση για μυοσκελετικά προβλήματα είναι επιβεβλημένα. Πολλές φορές επισκέπτονται το ιατρείο μου δεκαοκτάχρονα παιδιά με προβλήματα τα οποία μπορούσαν να αποφευχθούν εάν οι γονείς επισκέπτονταν έγκαιρα έναν ορθοπεδικό ιατρό. Στο εξωτερικό τα παιδιά εξετάζονται από νεογνά από ορθοπεδικούς ιατρούς προλαμβάνοντας πολλές φορές δυσάρεστες εξελίξεις.

Μερικές από τις πιο συχνά εμφανιζόμενες νόσους μεταξύ των νηπίων και μαθητών είναι εκείνες που αφορούν το μυοσκελετικό σύστημα. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι συγκεκριμένες παθήσεις είναι αποτέλεσμα παλαιότερης αμέλειας, συνήθως από την πλευρά των γονέων, και η εξέλιξή τους επηρεάζει άμεσα τη σωματική ανάπτυξη των παιδιών. Το πιο γνωστό πρόβλημα είναι η σκολίωση. Πρόκειται για την παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης, η οποία εξαναγκάζεται σε κλίση προς τα δεξιά ή προς τα αριστερά. Σε πολλές περιπτώσεις η σκολίωση δεν είναι ορατή από το άπειρο μάτι ενός μη-ειδικού, κατά συνέπεια η εξέταση από τον αρμόδιο ορθοπαιδικό είναι λίαν απαραίτητη. Δυο άλλα συνήθη προβλήματα είναι η ύπαρξη ραιβοποδίας ή βλαισοποδίας. Πρόκειται για δύο νοσήματα που χαρακτηρίζονται στην περίπτωση της ραιβοποδίας από κλίση των ποδιών προς τα μέσα (από τα γόνατα και κάτω) και στην περίπτωση της βλαισοποδίας από κλίση προς τα έξω. Συνήθως οι εν λόγω ορθοπεδικές παθήσεις έχουν γενετική προδιάθεση αλλά η κατάστασή τους μπορεί να επιδεινωθεί αν για τον οποιονδήποτε λόγο το άτομο βαδίζει ή στέκεται με λανθασμένο τρόπο. Αν, επομένως, παρατηρήσετε κάποιο από τα παραπάνω φαινόμενα στο σώμα των παιδιών σας, μην αμελήσετε σε καμία περίπτωση να επισκεφθείτε έναν ειδικό και να ακολουθήσετε κατά γράμμα τις οδηγίες του. Βεβαίως, φροντίστε να ενημερώσετε εγκαίρως τόσο το διευθυντή του σχολείου, όσο και τον καθηγητή Φυσικής Αγωγής. Οι χειρουργικές επεμβάσεις σε παιδιά είναι από τα πλέον δυσάρεστα που ένας γονιός έχει να αντιμετωπίσει. Όμως η έγκαιρη διάγνωση ενός προβλήματος και η χειρουργική αντιμετώπισή του, βοηθάει στο να αποφευχθούν χειρότερες καταστάσεις στο μέλλον. Γι’ αυτό και ο ιατρός καλείται να αντιμετωπίζει την κάθε περίπτωση με ανθρωπιά, συμβάλλοντας στην ίαση του παιδιού και στην ψυχολογική υποστήριξη του γονιού.

Τα παιδιά που έχουν μεγαλύτερο βάρος από το «φυσιολογικό» (όχι απαραίτητα υπερβολικό βάρος) παρουσιάζουν πολύ συχνά κατάγματα, καθώς και προβλήματα στο μυοσκελετικό τους σύστημα. Συνήθως διαμαρτύρονται για μυοσκελετικούς πόνους (πόνο στα γόνατα, οσφυαλγία).

Τα υπέρβαρα παιδιά παρουσιάζουν περιορισμένη κινητικότητα σε σχέση με τα παιδιά με φυσιολογικό βάρος (αυτό αυξάνει την παχυσαρκία και εμμέσως τον κίνδυνο εμφάνισης κατάγματος).

Αν θέλουμε να αναλύσουμε τον κίνδυνο κατάγματος στα υπέρβαρα παιδιά, εκτός από τα αυξημένα φορτία στον σκελετό τους από τον λιπώδη ιστό και τη χαμηλή προστασία από τον μυϊκό ιστό, τα υπέρβαρα παιδιά παρουσιάζουν και διαταραχές στην ισορροπία τους. Συνακόλουθα, αυξάνεται ο κίνδυνος για κάταγμα κατά τη διάρκεια των καθημερινών τους δραστηριοτήτων.

Εμφανίζονται πιο συχνά διαταραχές του άξονα και της ευθυγράμμισης των κάτω άκρων (γόνατα περισσότερο βλαισά ή ραιβά, όπου τα δύο κάτω άκρα ενωμένα σχηματίζουν «Χ» ή «Ο», αντίστοιχα). Μερικές ορθοπεδικές παθήσεις που εμφανίζονται στην παιδική ηλικία (π.χ., η αρκετά σπάνια ολίσθηση της μηριαίας κεφαλής) οφείλονται κατά κύριο λόγο στο αυξημένο σωματικό βάρος.  

Πολύ σημαντική γι' αυτά είναι η ενθάρρυνση για φυσική δραστηριότητα, όπως είναι το ποδήλατο και το κολύμπι, που θα «διαρρήξουν» τον φαύλο κύκλο της παχυσαρκίας και, ταυτόχρονα, δεν θα «υπερφορτίσουν» τις αρθρώσεις τους, επιτείνοντας έτσι τα πιθανά προβλήματά τους από το μυοσκελετικό σύστημα.

Η πρόληψη είναι πάντοτε ο καλύτερος σύμμαχος και πολλές φορές μια επίσκεψη στον ορθοπεδικό δίνει την λύση στο πρόβλημα.

Μύθοι και αλήθειες για την οστεοπόρωση

Άρθρο του Ορθοπεδικού Ιατρού Ζίαντ Μπάχας

Σμύρνης 3-5 Ξάνθη          

Μύθοι και αλήθειες για την οστεοπόρωση

Τι πρέπει να γνωρίζουμε

Τριπλασιάστηκε η συχνότητα της οστεοπόρωσης στην Ελλάδα τα τελευταία τριάντα χρόνια, όπως δείχνει μακροχρόνια πανεπιστημιακή έρευνα. Η ανεύρεση των αιτίων πρόκλησης της οστικής απώλειας, με αποτέλεσμα την οστεοπόρωση, έχει μεγάλο πρακτικό ενδιαφέρον για τους επιστήμονες. Νέα φάρμακα έχουν ήδη δρομολογηθεί με βάση τις νέες ανακαλύψεις και περισσότερα βρίσκονται στο στάδιο της εργαστηριακής και κλινικής έρευνας.

Τα αντισώματα

Η οστεοπρωτογερίνη και η σκληροστεΐνη είναι οι σπουδαιότεροι υποδοχείς αντισωμάτων, που ρυθμίζουν την επιθετικότητα των οστεοκλαστών (των κυττάρων που αποδομούν τον σκελετό) και την παραγωγικότητα των οστεοβλαστών (των κυττάρων που συνθέτουν νέο κόκαλο). Μετά την εμμηνόπαυση, η παραγωγή της οστεοπρωτογερίνης μειώνεται σημαντικά. Η χορήγηση των αντιοστεοπορωτικών φαρμάκων φαίνεται ότι δρα κυρίως μέσω της αύξησης παραγωγής της οστεοπρωτογερίνης. Πρόσφατα έχει χρησιμοποιηθεί και τεχνητό αντίσωμα παρόμοιο με την οστεοπρωτογερίνη, που μπορεί να δοθεί φαρμακευτικά. Η σκληροστεΐνη, που είναι ένας υποδοχέας που ρυθμίζει τη δράση των οστεοβλαστών, φαίνεται ότι θα έχει επίσης θεραπευτική εφαρμογή.

Ο ήλιος δεν καλύπτει τις ανάγκες μας σε βιταμίνη D

«Η δυνατότητα επαρκούς σύνθεσης της ενεργής βιταμίνης D από το δέρμα μέσω της ηλιακής ακτινοβολίας δεν είναι αρκετή σε όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανόμενης και της Ελλάδας. Η σύνθεση της βιταμίνης D από το δέρμα μέσω της ηλιακής ακτινοβολίας δεν έχει μόνο σχέση με τη διάρκεια ηλιοφάνειας σε μία χώρα, αλλά και από την παράλληλο που βρίσκεται η χώρα αυτή.

Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες συμπεριλαμβανομένων και των μεσογειακών βρίσκονται υψηλότερα από την 37η παράλληλο, πράγμα που επιτρέπει ωφέλιμη έκθεση στον ήλιο για τη σύνθεση της βιταμίνης D μόνο για λίγη ώρα, περίπου το μεσημέρι.

 «Εχθρός» της βιταμίνης D η ρύπανση

Η μόλυνση της ατμόσφαιρας και η τρύπα του όζοντος φαίνεται ότι επιδρούν αρνητικά στη σύνθεση της βιταμίνης D. Οι άνθρωποι που ζουν στην πόλη έχουν μειωμένα επίπεδα ενεργής βιταμίνης D, άσχετα με την ώρα που εκτίθενται στον ήλιο. Το εύρημα αυτό έχει επιβεβαιωθεί και σε άλλες χώρες, συμπεριλαμβανόμενης και της Ελλάδας.

Αναντικατάστατο το γάλα

Η πρόσληψη του ασβεστίου με τη μορφή γάλακτος βρέθηκε ότι βοηθά περισσότερο στην απόκτηση υψηλής κορυφαίας οστικής μάζας σε νεαρές έφηβες. Είναι γνωστή η μεγάλη σημασία της υψηλής πρόσληψης ασβεστίου σε κορίτσια που βρίσκονται στα πρώτα χρόνια της εφηβείας, αμέσως μετά την εμμηναρχή. Μία πολύ συνηθισμένη ερώτηση στους γιατρούς είναι εάν άλλες πηγές ασβεστίου (π.χ. τυρί, γιαούρτι, παγωτά ή άλλες μη γαλακτοκομικές τροφές) μπορούν να αναπληρώσουν την έλλειψη γάλακτος. Φαίνεται λοιπόν ότι η πρόσληψη γάλακτος στην εφηβική ζωή είναι πολύ σημαντική και δεν μπορεί να αναπληρωθεί από άλλες πηγές ασβεστίου.

Η οστική απώλεια δεν διαρκεί μόνο τα πρώτα χρόνια μετά την εμμηνόπαυση

Για πολλά χρόνια επικρατούσε η εντύπωση ότι περίοδος μετά την εμμηνόπαυση (5-10 χρόνια) χαρακτηρίζεται από αυξημένο ρυθμό οστικής απώλειας και ότι μετά την πάροδο μιας δεκαετίας η μακρόχρονη προσαρμογή στη στέρηση των οιστρογόνων οδηγεί σε σταθεροποίηση της οστικής μάζας. Η άποψη αυτή είχε άμεση εφαρμογή και στη στρατηγική της πρόληψης της οστεοπόρωσης.

Δυστυχώς, νεώτερες εργασίες βασισμένες σε πολύ ευαίσθητες τεχνικές έδειξαν ότι η ταχεία οστική απώλεια δεν είναι ένας αυτοπεριοριζόμενος μηχανισμός, αλλά συνεχίζεται σε όλη τη μετεμμηνοπαυσιακή ζωή. Το εύρημα αυτό, εάν συνδυαστεί με το γεγονός ότι η πρόοδος της ηλικίας είναι ο σπουδαιότερος παράγοντας κινδύνου εμφάνισης οστεοπορωτικών καταγμάτων, οδηγεί στο πρακτικό συμπέρασμα ότι η ανάγκη πρόληψης της οστεοπόρωσης διαρκεί για όλη τη ζωή της γυναίκας.

Η μέτρηση οστικής μάζας δεν σας εξασφαλίζει

Η μέτρηση της οστικής μάζας δεν αποτελεί ασφαλή τρόπο πρόγνωσης μελλοντικών οστεοπορωτικών καταγμάτων για την επόμενη δεκαετία, εάν δεν συνδυάζεται με παράγοντες κινδύνου που προκύπτουν από το ιατρικό ιστορικό.

Εδώ και χρόνια έχει επικρατήσει η άποψη ότι η απόφαση για την έναρξη θεραπείας οστεοπόρωσης εξαρτάται από τη μέτρηση της οστικής μάζας. Πιο συγκεκριμένα, η ανεύρεση ανθρώπων που αποκλίνουν από τον μέσο όρο της νεαρής ηλικίας περισσότερο από 2,5 φορές (το λεγόμενο Τ-σκορ) καθορίζει έως σήμερα το εάν έχουν οστεοπόρωση και επομένως εάν έχουν ανάγκη θεραπείας.

Οι συστηματικές ασκήσεις έκτασης του κορμού προλαβαίνουν την επιδείνωση της κύφωσης

Η σημασία της άσκησης στην πρόληψη της οστεοπόρωσης θεωρείται γενικά σπουδαία, αν και υπάρχει μεγάλη ασάφεια στις ιατρικές εργασίες εάν η άσκηση μόνη της αρκεί για να αντιμετωπίσει το νόσημα.

Εκτός από τον κίνδυνο οστεοπορωτικών καταγμάτων, η γυναίκα μετά την εμμηνόπαυση κινδυνεύει από την προοδευτική παραμόρφωση του σώματός της. 

Τα φάρμακα για το στομάχι και την κατάθλιψη αυξάνουν τον κίνδυνο

Η μακρόχρονη χορήγηση (για περισσότερα από 5-7 χρόνια) κοινών φαρμάκων, όπως είναι τα ομάδα φαίνεται ότι σχετίζονται με αυξημένη συχνότητα οστεοπόρωσης και οστεοπορωτικά κατάγματα.

Αναπτυξιακή δυσπλασία (Συγγενές εξάρθρημα του ισχίου)

Γράφει ο Ορθοπεδικός                                                             

Ζίαντ Μπάχας

Σμύρνης 3-5 Ξάνθη          

Η αναπτυξιακή δυσπλασία του ισχίου, παλαιότερα γνωστή ως. συγγενές εξάρθρημα του ισχίου είναι η συχνότερη συγγενής (συγγενής σημαίνει ότι το παιδί γεννιέται με αυτή την ανωμαλία) ορθοπεδική ανωμαλία.
Είναι ιδιαίτερα συχνή στις Μεσογειακές χώρες όπως είναι η Κύπρος και η Ελλάδα. Τα κορίτσια προσβάλλονται πέντε φορές συχνότερα σε σχέση με τα αγόρια, το δε αριστερό ισχίο τρεις φορές συχνότερα σε σχέση με το δεξί.

Τι είναι η Αναπτυξιακή δυσπλασία (Συγγενές εξάρθρημα του ισχίου);Η κεφαλή του μηριαίου οστού δεν εφαρμόζει σωστά πάνω στα οστά της λεκάνης και έτσι πολύ εύκολα μπορεί το μηριαίο οστού να ξεφύγει από την άρθρωση του ισχίου. Δε ξέρουμε τι ακριβώς ευθύνεται για αυτή την ανωμαλία, αλλά πιθανό να φταίει η θέση του εμβρύου μέσα στη μήτρα, το φάσκιωμα (τυλίγουν σφικτά τα μωρά μέσα στο σεντόνι) των μωρών μετά τη γέννηση ή ακόμα και κάποια χαλαρότητα της ίδιας της άρθρωσης με αποτέλεσμα να μην συγκρατεί το μηριαίο οστού καλά στη θέση του.

Πώς γίνεται η διάγνωση και ποια η θεραπεία;
Η διάγνωση πρέπει να γίνεται έγκαιρα, γιατί μόνο τότε η αντιμετώπιση έχει ικανοποιητικά αποτελέσματα. Δυστυχώς δεν υπάρχει κανένα σύμπτωμα που να προειδοποιεί  τους γονείς. Ο μόνος υπεύθυνος για να διαγνώσει τη συγκεκριμένη πάθηση είναι ο ορθοπεδικός γιατρός ο οποίος θα  ζητήσει να γίνουν κάποιες ακτινογραφίες ή υπερηχογράφημα. Στα μικρά βρέφη η θεραπεία είναι σχετικά εύκολη. Τοποθετούνται, συνήθως, διπλά πανιά έτσι ώστε τα δυο πόδια να βρίσκονται σε απαγωγή. Σε σοβαρότερες περιπτώσεις μπορεί να τοποθετηθούν ειδικοί νάρθηκες. Αν η διάγνωση αργήσει, τότε πιθανό να χρειαστεί και χειρουργική επέμβαση. Μια επίσκεψη στον ορθοπεδικό θα δείξει και την λύση του προβλήματος.

Περπάτημα στη μύτη του ποδιού- Πλατυποδία- Ραιβογονία- Ραιβό μετατάρσιο

Γράφει ο Ορθοπεδικός                                                             

Ζίαντ Μπάχας

Σμύρνης 3-5 Ξάνθη          

Τι είναι τρόποι αντιμετώπισης

Περπάτημα στη μύτη του ποδιού- Πλατυποδία- Ραιβογονία- Ραιβό μετατάρσιο

Περπάτημα στη μύτη του ποδιού.

Είναι συνηθισμένο φαινόμενο στα μικρά παιδιά, ιδιαίτερα κατά το 2ον χρόνο της ζωής τους. Για τα παιδιά κάτω των 2 χρόνων ,που περιοδικά περπατούν στη μύτη των ποδιών τους και δεν έχουν άλλα προβλήματα δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας.
Τα παιδιά που περπατούν σχεδόν συνέχεια στη μύτη των ποδιών τους και συνεχίζουν και μετά την ηλικία των 2 χρόνων πρέπει να εξετασθούν για να αποκλεισθούν ορθοπεδικά ή νευρολογικά προβλήματα όπως είναι η εγκεφαλική παράλυση.

Πλατυποδία

Πλατυποδία είναι η αποπλάτυνση της πατούσας του ποδιού λόγω απουσίας της καμάρας του πέλματος. Η πλατυποδία είναι φυσιολογικό φαινόμενο στο βρέφος και διορθώνεται από μόνη της ενώ το παιδί μεγαλώνει. Στις περισσότερες φορές είναι φαινομενική και οφείλεται στο παχύ στρώμα υποδόριου λίπους που υπάρχει στη βρεφική ηλικία.
Η πλατυποδία συνήθως δεν προκαλεί ιδιαίτερα προβλήματα στα παιδιά. Στα μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να προκαλεί πόνο. Ειδικά παπούτσια, πατάκια ή ειδικοί νάρθηκες δε χρειάζονται. Έχει τεκμηριωθεί ότι δε θεραπεύουν την πλατυποδία. Ένα παιδί με πλατυποδία έχει την ίδια αθλητική ικανότητα με τα άλλα παιδιά.

Ραιβογονία

Η ραιβογονία είναι συχνό ορθοπεδικό πρόβλημα και χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη κενού μεταξύ των γονάτων. Τα πόδια δηλαδή του παιδιού δίνουν την εντύπωση "παρένθεσης". Συνήθως εμφανίζεται μόλις το παιδί αρχίσει να περπατά και εξαφανίζεται τον 3-4 χρόνο ζωής. Εάν η ραιβογονία είναι έντονη ή δε διορθωθεί μέχρι τα τρίτα γενέθλια του παιδιού, τότε πρέπει να εξεταστεί από το γιατρό για να αποκλειστούν παθολογικές καταστάσεις όπως είναι η ραχίτιδα.

Βλαισογονία

Η βλαισογονία είναι η αντίθετη κατάσταση της ραιβογονίας. Τα παιδιά με βλαισογονία έχουν γόνατα που ενώνονται εσωτερικά ενώ οι κνήμες αποκλίνουν προς τα έξω. Έτσι τα πόδια δίνουν την εικόνα ανεστραμμένων εισαγωγικών. Η βλαισογονία στα παιδιά ηλικίας 4 και 6 χρονών είναι μια φυσιολογική κατάσταση, η οποία συνήθως διορθώνεται από μόνη της μέχρι την ηλικία των 9 χρόνων. Μόνο σε βαριές περιπτώσεις χρειάζεται χειρουργική επέμβαση. Η βλαισογονία όμως μπορεί να παρουσιαστεί και σε παθολογικές καταστάσεις όπως είναι η εγκεφαλική παράλυση, για αυτό είναι ορθό να παίρνετε πάντα τη γνώμη του γιατρού σας για το πρόβλημα που απασχολεί το παιδί σας.

Ραιβό μετατάρσιο

Είναι η παρέκκλιση του άκρου ποδιού προς τα μέσα . Είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα του ποδιού στο βρέφος.
Αν το άκρο πόδι είναι εύκαμπτο και μπορεί εύκολα να επανέλθει στην κανονική του θέση, πιθανό να μη χρειαστεί καμιά θεραπεία. Σε αντίθετη περίπτωση το ραιβό μετατάρσιο αντιμετωπίζεται με διορθωτικούς γύψους. Αν δε διορθωθεί μέχρι την ηλικία των 2 χρόνων και η στροφή προς τα μέσα είναι τόσο έντονη που να επηρεάζει το φυσιολογικό περπάτημα του παιδιού, τότε μπορεί να χρειασθεί χειρουργική επέμβαση.

Όποιο και να είναι το πρόβλημα μια επίσκεψη στο ορθοπεδικό θα δείξει και την λύση του προβλήματος.